IAEA: 'Nederland heeft regelgevend kader aanzienlijk versterkt’
Vandaag nam staatssecretaris Van Veldhoven het conceptrapport van de IRRS-vervolgmissie in ontvangst van het review team van het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA). Het IAEA beoordeelt in het concept-rapport in hoeverre de aanbevelingen uit de IRRS-missie van 2014 door de overheid zijn opgevolgd. De staatssecretaris sprak daarbij haar waardering uit voor het rapport. Zij gaf aan grote waarde te hechten aan adviezen van het IAEA en bedankte de betrokken medewerkers voor hun deskundige bijdrage aan het nog veiliger maken van Nederland.
IRRS-vervolgmissie Nederland
Met het bezoek aan Nederland van 19 tot 26 november gaf het IAEA een vervolg aan de Integrated Regulatory Review Service (IRRS) missie van 2014. Bij deze missie in 2014 deed het reviewteam, bestaande uit internationale experts van het IAEA, 26 aanbevelingen en 19 suggesties voor het verbeteren van de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming in Nederland. Eén van de aanbevelingen was dat er een onafhankelijke organisatie moest komen om de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming te borgen. Op 1 januari 2015 is de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) van start gegaan en in augustus 2017 een zelfstandig bestuursorgaan geworden.
Afgelopen week heeft het reviewteam onderzocht of de aanbevelingen en suggesties zijn opgevolgd. Zij deden dat door de voortgang van de uitvoering van de aanbevelingen en suggesties te beoordelen. Dit werd gedaan door middel van de regelgeving en de werkwijzen van de overheid te vergelijken met de eisen en richtlijnen van het IAEA. Daarnaast sprak het reviewteam met deskundigen van de betrokken overheden.
Aanvullend in deze missie was aan het IRRS team verzocht om ook de zogenoemde IAEA ‘special arrangements' voor transport van nucleair materiaal te beoordelen, wat in 2014 buiten de reikwijdte van IRRS missie viel. Het team observeerde dat Nederland deze ‘special arrangements’ verstrekt met oog voor veiligheid en volgens de relevante IAEA-standaarden.
Een 'special arrangement' is vervoer op grond van een speciale regeling. Het betreft veilig vervoer dat niet aan alle voorschriften kan voldoen, bijvoorbeeld doordat er geen gecertificeerde transportverpakking beschikbaar is. Een vergunning onder special arrangement wordt alleen afgegeven indien het totale veiligheidsniveau tijdens het vervoer minstens gelijkwaardig is aan het transport onder normale omstandigheden.
De bevindingen
Het reviewteam van het IAEA heeft in een persbericht de bevindingen openbaar gemaakt.
Het IAEA geeft daarin aan dat er opvallende verbeteringen in de wettelijke kaders voor nucleaire veiligheid en stralingsbescherming bij de onafhankelijke ANVS te zien zijn op samenwerking, deskundigheid, crisisbeheersing en het op orde hebben van de systemen en planning van vergunningen.
'Het team concludeert dat de ANVS sinds 2014 positieve stappen heeft gezet, onder andere op het gebied van:
- Het succesvol bundelen van afdelingen in één autoriteit als onafhankelijke en goed functionerende organisatie met een heldere strategie en verbeterde onderlinge samenwerking;
- Het ontwikkelen van een geïntegreerd managementsysteem en het bevorderen van veiligheidscultuur binnen de organisatie;
- Het boeken van opvallende vooruitgang met het ontwikkelen en implementeren van inspectieplanning en op het gebied van crisisbeheersing.'
Het team concludeerde ook dat de borging van het regelgevend kader voor ontmanteling in ontwikkeling is.
'Continu verbeteren is het leidende principe voor Nederlandse vergunninghouders en de autoriteit', zegt Jan van den Heuvel, bestuursvoorzitter van de ANVS. ‘We zoeken continu naar manieren om onze organisatie en de manier waarop we werken te verbeteren, samen met onze partners. De waardevolle bevindingen helpen ons hierbij.’
’Ik heb veel vertrouwen in de kracht van onze gezamenlijke inspanningen om de veiligheid te vergroten', zei Stientje van Veldhoven, staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. ’En ik ben verheugd dat de positieve bevindingen in dit rapport dat vertrouwen bevestigen, we blijven op deze manier samenwerken om de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming verder te borgen en continu te verbeteren.’
Het team concludeerde ook dat de borging van het regelgevend kader voor ontmanteling in ontwikkeling is.
‘De missie heeft laten zien dat Nederland hoge prioriteit geeft aan het waarborgen van de wettelijke kaders en dat de organisatie van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming effectief georganiseerd is met als doel inwoners en werknemers te beschermen’, aldus David Senior, afdelingshoofd Regulerende Activiteiten van de IAEA.
Het officiële rapport van het IAEA wordt in het eerste kwartaal van 2019 verwacht en wordt dan naar de Tweede Kamer gestuurd worden. In dit rapport zijn de bevindingen over hoe Nederland voldaan heeft aan de aanbevelingen terug te vinden. De resultaten worden ook aan de Europese Commissie en andere lidstaten gemeld.