Ga direct naar inhoud

Internationale missies aan Nederland

Nederland ontvangt in 2023 3 teams van internationale experts, ook wel missies geheten. In deze missies onderzoeken de experts of landen hun stelsel van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming op orde hebben. Ze kijken dan bijvoorbeeld naar de organisatie van het toezicht of de vergunningverlening en naar de wet- en regelgeving.

Drie missies in 2023

Het gaat om de volgende drie missies:

  1. IRRS-missie: over het stelsel van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming
  2. IPPAS-missie: over nucleaire beveiliging
  3. ARTEMIS-missie: over het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen

Het Internationaal Atoom en Energieagentschap (IAEA) faciliteert deze missies; de ANVS doet de coördinatie en de voorbereiding, samen met andere overheidsorganisaties. De missies helpen ons in ons werk. Bij deelname aan de missies geldt altijd de ambitie om de aanbevelingen op te volgen.

IRRS-missie

Van 4 tot 16 juni 2023 vond de tweede Integrated Regulatory Review Service (IRRS) in Nederland plaats.

Stelsel van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming

Een team van internationale experts komt dan naar Nederland en toetst ons stelsel van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming aan de internationale standaarden van het IAEA. Deze missie is voor Nederland een manier om bestaande regels en praktijken op deze twee gebieden onder de loep te nemen en te verbeteren. 

Een IRRS-missie is een service van het IAEA die via Europese wetgeving verplicht is gemaakt voor EU-landen. Lidstaten zijn verplicht om minstens 1 keer per 10 jaar een zelfevaluatie uit te voeren en deze te laten toetsen door een internationale expertgroep.

Werkwijze

Een IRRS-missie begint met een zelfevaluatie. Inhoudelijk deskundigen van de ANVS, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vullen van tevoren diverse vragenlijsten in over verschillende thema’s en maken daar een rapport van. 

De internationale experts komen vervolgens in juni 2023 naar de ANVS om vragen te stellen over dit rapport en het gesprek aan te gaan. Zij verwerken daarna alle input tot een rapport met aanbevelingen en suggesties voor Nederland. Wij nemen de voor ons relevante aanbevelingen vervolgens op in onze jaarplannen. Hierover rapporteren we vier jaar later. Dan komt een zogeheten IRRS follow-upmissie langs om te kijken in hoeverre de aanbevelingen zijn opgepakt.  

IPPAS-missie

Van 2 tot en met 13 oktober 2023 vond de International Physical Protection Advisory Service-missie (IPPAS) in Nederland plaats. Het IAEA stuurt dan een team van internationale experts naar ons land.

Werkwijze

Nederland maakt van tevoren een uitgebreid informatiepakket klaar voor de IAEA-experts als voorbereiding op de missie, het zogenaamde Advance Information Package (AIP). Bij deze missie zijn de ANVS,  het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, vergunninghouders en nationale partners voor nucleaire beveiliging betrokken.

Ons land heeft al 3 keer een soortgelijke missie ontvangen. De laatste was in 2009, gevolgd door een follow-upmissie in 2012.  Een land mag zelf kiezen hoe uitgebreid de missie is. Nederland heeft ervoor gekozen om in 2023 alle 5 onderstaande gebieden van de missie te laten onderzoeken.

Nucleaire beveiliging in Nederland

De internationale experts onderzoeken de nucleaire beveiliging in Nederland op de volgende 5 gebieden: 

  1. nucleair beveiligingsregime (wat er in Nederland geregeld is op het gebied van nucleaire beveiliging) 
  2. review van de beveiliging van een nucleaire installatie
  3. beveiliging van nucleaire transporten
  4. beveiliging van radioactieve materialen, zowel in installaties als bij transporten
  5. review van de cybersecurity in de nucleaire sector (digitale beveiliging)

Nederland doet hier vrijwillig aan mee omdat we het belangrijk vinden dat we onafhankelijk getoetst worden, om te kijken in hoeverre wij voldoen aan de richtlijnen van het IAEA. 

ARTEMIS-missie

Van 19 tot en met 28 november 2023 vindt de eerste Integrated Review Service for Radioactive Waste and Spent fuel Management, Decommissioning and Remediation (ARTEMIS) in Nederland plaats.

Beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen

Een team van internationale experts onderzoekt dan hoe het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen (brandstof voor kerncentrales) in Nederland is geregeld. Daarbij kijken ze ook naar wet-en regelgeving.

Doel

Het doel van het missieteam is om onafhankelijk, deskundig advies te geven over het beleid en beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen, ontmanteling en sanering van met radioactieve stoffen besmette locaties in Nederland.

Een ARTEMIS-missie komt voort uit Europese wetgeving, die lidstaten verplicht om minstens één keer per tien jaar een zelfevaluatie uit te voeren en deze te laten toetsen door een internationale expertgroep.

Werkwijze

De voorbereiding bestaat voor het grootste deel uit het maken van een zelfevaluatie. Inhoudelijk deskundigen van de ANVS, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en COVRA vullen een aantal vragenlijsten over verschillende thema’s in, zoals over het nationale beleid, de tijdelijke opslag, en de eindberging van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen.