Melding en communicatie over Ongewone Gebeurtenissen bij nucleaire installaties: hoe werkt het?

Bij een kernreactor kan iets ongewoons gebeuren, iets dat afwijkt van de normale processen, zoals dat bij elk bedrijf kan gebeuren. Dat heeft vrijwel nooit gevolgen voor uw veiligheid. Toch hoort u hulpdiensten, ziet u mogelijk rook of leest u op internet dat de kernreactor geen energie meer levert. Wat is er aan de hand? Wij zorgen ervoor dat we zo snel mogelijk communiceren over een dergelijke ‘merkbare ongewone gebeurtenis’, over eventuele risico’s voor uw veiligheid en over of u iets moet doen.

Snel informatie verstrekken

De ANVS ontvangt ook meldingen van nucleaire bedrijven over ongewone gebeurtenissen waar u niets van merkt. Bijvoorbeeld een lekkage waarbij radioactief verontreinigd koelwater in de bodem terecht komt. Het spreekt voor zich dat als ze gevolgen hebben voor de omgeving of voor de veiligheid van de nucleaire installatie, de ANVS daar snel informatie over verstrekt.

Publicatie na onderzoek

Bij het merendeel van de niet merkbare ongewone gebeurtenissen is er geen sprake van gevolgen voor de nucleaire veiligheid of omgeving. Over dergelijke gebeurtenissen bericht de ANVS ook op www.ongewonegebeurtenissen.nl, nadat het onderzoek door het bedrijf is afgerond en de maatregelen om het probleem te verhelpen en in de toekomst te voorkomen, zijn uitgevoerd.

Meldcriteria

Voor elke nucleaire installatie zijn meldcriteria opgesteld die bepalen welke ongewone gebeurtenissen zij binnen welke termijn moeten melden aan de ANVS. Een ongewone gebeurtenis is iets dat afwijkt van de normale processen, zoals het afschakelen van een installatie vanwege een stroomonderbreking.

De vergunninghouder is verplicht om zelf een onderzoek te doen naar de oorzaken en (mogelijke) gevolgen van de gebeurtenis. Doel is om hieruit verbetermaatregelen af te leiden om vergelijkbare gebeurtenissen in de toekomst te voorkomen. De ANVS beoordeelt deze onderzoeken en kan ook zelf een onderzoek te starten.

De ANVS heeft als bevoegd gezag de taak om bij een overtreding van regelgeving of de vergunning, een handhavingstraject te starten. Dit traject staat los van de afhandeling van de ongewone gebeurtenis zelf, waar het leren van de gebeurtenis centraal staat.

Inschaling van gebeurtenissen: INES

De ANVS schaalt de gebeurtenissen in volgens de International Nuclear and Radiological Event Scale (INES). Deze schaal wordt internationaal gebruikt en geeft de ernst van een ongeval of incident met straling weer op een schaal van 1 tot 7. De inschaling Below scale, INES-0, wordt gebruikt voor gebeurtenissen beneden deze schaal, maar met relevantie voor de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming.

Informatie over gebeurtenissen

De ANVS communiceert op verschillende manier over meldplichtige gebeurtenissen. Dat is afhankelijk van de gebeurtenis. Bij een crisissituatie wordt direct gecommuniceerd en actie ondernomen. De ANVS communiceert direct ook bij het optreden van gebeurtenissen die, in eerste instantie, niet leiden tot crisisrespons. Dit gebeurt in de volgende gevallen:

  • Veiligheidsrelevantie: gebeurtenissen die de nucleaire veiligheid ernstig bedreigen en die zouden kunnen leiden tot een ongeval of radiologische noodsituatie.
  • Merkbaarheid: gebeurtenissen die merkbaar zijn in de omgeving (zoals uitslaande brand of hoorbare alarmen) of tot anderszins merkbare gevolgen leiden (zoals het afschakelen van de kerncentrale Borssele), ook wanneer deze niet veiligheidsrelevant zijn.

Updates na nader onderzoek

De ANVS publiceert updates over een gebeurtenis als na afronding van onderzoek door de vergunninghouder en de beoordeling door de ANVS aanvullende informatie is. Dit wordt gepubliceerd bij het oorspronkelijke bericht over de gebeurtenis.