In het overzicht ongewone gebeurtenissen bij uraniumverrijkingsfabriek Urenco geeft de ANVS een overzicht van de meldingen die de vergunninghouder heeft gedaan bij de ANVS. Dit zijn meldingen van zogenoemde ongewone gebeurtenissen: iets wat afwijkt van de normale bedrijfsprocessen, zoals het afschakelen van een installatie vanwege een stroomonderbreking.
Meer weten over ongewone gebeurtenissen?
Op pagina Ongewone gebeurtenissen leest u welke soorten er zijn en wat de rol van de ANVS hierbij is.
Urenco
Overzicht van ongewone gebeurtenissen per jaar
Urenco heeft gemeld dat de ventilatie niet goed werkte tijdens onderhoudswerk. Hierdoor ontstond er een kleine besmetting in een ruimte die niet meer in gebruik is. Er waren geen gevolgen voor medewerkers (INES-niveau 0).
Om onderhoud aan het ventilatiesysteem uit te voeren was het werk in de geventileerde ruimtes stilgelegd. Tijdens de werkzaamheden bleek een klep van het ventilatiesysteem niet goed te werken. Hierdoor was er korte tijd geen ventilatie en is er een luchtstroom terug naar de geventileerde ruimtes geweest. Hierdoor kon een kleine besmetting in 1 van de ruimtes ontstaan. Deze ruimte is niet in gebruik. Urenco heeft de besmetting opgeruimd en de klep in de goede stand vastgezet.
Om een omgekeerde luchtstroom in de toekomst te voorkomen, controleert Urenco op welke plekken dit kan ontstaan. Urenco past de maandelijkse test van de kleppen in het ventilatiesysteem hierop aan.
Urenco heeft gemeld dat een vat met lichtradioactief besmet koolstof is opengesprongen. Dit gebeurde toen het vat de opslaghal in werd gereden. Het deksel sprong van het vat, waardoor er koolstof is vrijgekomen en een stofwolk ontstond.
Urenco heeft de koolstof opgeruimd die uit het vat was gevallen en de omgeving en medewerkers gecontroleerd op besmetting. De medewerkers waren niet besmet. De locatie waar de koolstof verspreid lag is opgeruimd. Deze gebeurtenis had daarom geen gevolgen voor de medewerkers en de omgeving (INES-niveau 0).
Na de gebeurtenis heeft Urenco een onderzoek gestart. Daaruit bleek dat in het vat een chemische reactie is ontstaan, die warmte en gas veroorzaakte. De druk die daardoor ontstond, zorgde ervoor dat het deksel van het vat sprong. Een deel van de inhoud kwam daardoor ook naar buiten. De chemische reactie ontstond doordat het vat niet helemaal luchtdicht was. Kou en luchtvochtigheid konden daardoor in het vat komen en deze reactie veroorzaken.
Om een vergelijkbare gebeurtenis in de toekomst te voorkomen, heeft Urenco een werkgroep opgericht. Deze werkgroep onderzoekt welke risico’s er zijn als radioactief besmet koolstof wordt vervoerd en verwerkt. De werkgroep bekijkt daarbij ook hoe ze deze risico’s kunnen verminderen. Relevante lessen gebruiken ze in Almelo en op andere plekken waar Urenco actief is.
Op maandagochtend 14 november was er een brandmelding bij uraniumverrijkingsfabriek Urenco in Almelo. Bij een test van een dieselgenerator ontstond rook. Deze rook waaide een ruimte in, waardoor het automatische brandalarm afging. Vervolgens kwam de brandweer ter plaatse. Er waren geen gevolgen voor de nucleaire veiligheid. Wel was te zien dat de brandweer naar Urenco ging en er was ook aandacht voor de brandmelding op social media.
Het gaat niet om een meldplichtige gebeurtenis. Om die reden nemen we deze gebeurtenis niet op in de statistieken en de rapportage over meldplichtige ongewone gebeurtenissen.
Tijdens het leegmaken van een cilinder met uranium in een autoclaaf is de deur geopend. Dit gebeurde op een moment waarop dit volgens het proces niet mag. Er waren geen gevolgen voor mens of milieu (INES-niveau 0), omdat de cilinder helemaal dicht was. Ook waren er andere systemen actief die zorgden voor een veilige situatie.
Om een gebeurtenis als deze in de toekomst te voorkomen, gaat Urenco de training aanpassen voor het openen van de autoclaafdeur. Hierbij wordt duidelijker aangegeven wanneer de deur open mag.
Tijdens de behandeling van uranium zat er een scheurtje in het afdichtingsrubber van een autoclaafdeur. Omdat een andere barrière (beschermingslaag) heel was en goed werkte, waren er geen gevolgen voor mens en milieu (INES-niveau 0).
Wanneer er met uranium wordt gewerkt, zijn er voor de veiligheid altijd 2 barrières tussen het uranium en de omgeving. In dit geval was de secundaire barrière door een scheurtje in het afdichtingsrubber niet helemaal dicht. Medewerkers van Urenco vonden het scheurtje snel en hebben dit gerepareerd.
Om ervoor te zorgen dat scheurtjes automatisch worden gevonden, installeert Urenco een extra alarmsysteem. Dit alarmsysteem zorgt ervoor dat uranium alleen maar kan worden behandeld als de 2 barrières helemaal dicht zijn.
De melding
Op 10 september 2021 meldt URENCO aan de ANVS dat op 12 augustus 2021 in het water in een opslagtank van de afvalwaterbehandelingsinstallatie een hogere uraniumverrijkingsgraad is gemeten dan is toegestaan. De verrijkingsgraad is onder de veilige limiet gebleven. ANVS heeft de afhandeling van deze gebeurtenis beoordeeld en heeft deze gebeurtenis ingeschaald als INES-niveau 0: een kleine afwijking. Dit betekent dat er geen gevolgen waren voor de nucleaire veiligheid en de bevolking en het milieu.
Wat doet de ANVS?
De ANVS controleert elke melding. Na de melding voert de vergunninghouder een analyse uit van de gebeurtenis en stelt maatregelen voor die vervolgens geïmplementeerd gaan worden. Deze analyse is aan de ANVS gerapporteerd en door de ANVS beoordeeld op het voldoende leren van de gebeurtenis en de juiste maatregelen nemen om een vergelijkbare gebeurtenis in de toekomst te voorkomen.
Toelichting
Vanuit het uraniumverrijkingsproces wordt op verschillende plekken in tanks afvalwater verzameld dat kleine hoeveelheden uranium bevat. Vanuit de afvalwatertanks wordt het water vervolgens verzameld in de opslagtank van de afvalwaterbehandelingsinstallatie. In die opslagtank is, op grond van veiligheidseisen, een bepaalde uraniumverrijkingsgraad toegestaan.
Op basis van de uitkomsten van metingen aan de afvalwatertanks, kan het nodig zijn dit afvalwater te mengen met water met verarmd uranium om de verrijkingsgraad te verlagen voordat het in de opslagtank wordt overgepompt.
Na het mengen wordt opnieuw gecontroleerd of het afvalwater in de opslagtank een uraniumverrijkingsgraad heeft die binnen de toegestane grens valt. Hierna wordt het water verder verwerkt in de afvalwaterbehandelingsinstallatie, zodat het uiteindelijke overgebleven materiaal als radioactief afval afgevoerd kan worden naar COVRA.
Onderzoek Urenco
Bij deze gebeurtenis bleek dat de uraniumverrijkingsgraad in de opslagtank van de afvalwaterverwerkingsinstallatie hoger was dan is toegestaan. Uit het onderzoek van Urenco naar de oorzaken van deze gebeurtenis is gebleken dat bij deze gebeurtenis een niet-representatief monster is genomen uit een van de afvalwatertanks. Hierdoor leek bij metingen dat de uraniumverrijkingsgraad in die tank hoger was dan de metingen aangaven. Daardoor is het afvalwater overgepompt zonder eerst verarmd uranium bij te mengen om de verrijkingsgraad te verlagen. De oorzaak hiervan is de combinatie van het nemen van een niet-representatief monster door een technische fout, namelijk het onvoldoende homogeniseren van de inhoud van het afvalvat voor monstername, en van een administratieve fout.
De gebeurtenis heeft geen gevolgen gehad voor de veiligheid, omdat de verrijkingsgraad altijd onder de veilige limiet is gebleven, enkel een ingebouwde marge is overschreden.
Om eenzelfde gebeurtenis in de toekomst te voorkomen neemt Urenco enkele maatregelen. Het gaat hierbij onder andere om het aanpassen van het proces en het toevoegen van een extra meting.
INES-inschaling: 0
De ANVS stelt een INES-inschaling vast. Deze gebeurtenis is ingeschaald als INES-niveau 0: een kleine afwijking. Dit betekent dat er geen gevolgen waren voor de nucleaire veiligheid en de bevolking en het milieu.
De ANVS heeft de afhandeling van een gebeurtenis op 9 augustus 2021, waarbij een kleine hoeveelheid radioactieve stoffen is vrijgekomen bij Urenco, beoordeeld. Deze gebeurtenis is door de ANVS ingeschaald als INES-niveau 0. Dit betekent een kleine afwijking zonder gevolgen voor de bevolking en het milieu.
De melding
De ANVS heeft op 31 augustus 2021 de melding van Urenco Nederland B.V. ontvangen dat op 9 augustus 2021 (dit is binnen de gestelde meldtermijn) een hoeveelheid van de radioactieve stof uraniumhexafluoride en reactieproducten zijn vrijgekomen in een procesruimte.
Reactieproducten zijn verbindingen die worden gevormd, in dit geval voornamelijk waterstoffluoride. Deze stoffen zijn vanuit de procesruimte via een automatisch meetsysteem afgevoerd naar de buitenlucht via de afzuiging. De ANVS heeft vastgesteld dat de hoeveelheid in de buitenlucht vrijgekomen stoffen ver onder de aan Urenco vergunde jaarlijkse limiet bleef.
Wat doet de ANVS?
De ANVS controleert elke melding. Na de melding heeft Urenco een analyse van de gebeurtenis uitgevoerd en maatregelen opgesteld om herhaling te voorkomen. Deze analyse is aan de ANVS gerapporteerd. De ANVS heeft beoordeeld dat deze maatregelen afdoende zijn om herhaling van deze storing te voorkomen.
Onderzoek Urenco
Uit het onderzoek van Urenco blijkt dat er door een hogere druk dan normaal een kleine hoeveelheid uraniumhexafluoride en reactieproducten vrijgekomen zijn in een procesruimte. Bij het vrijkomen van de radioactieve stoffen hebben twee operators een zeer kleine hoeveelheid ingeademd. Dit bleef onder de dagdosis waar een medewerker aan blootgesteld mag worden. De stoffen zijn via de afzuiging afgevoerd. Deze hoeveelheid in de buitenlucht vrijgekomen radioactieve stoffen door deze storing bleef ver onder de limieten die, in de vergunning, zijn vastgelegd en had geen gevolgen voor de bevolking en het milieu.
Om herhaling te voorkomen gaat Urenco het systeem aanpassen en een extra drukmeter plaatsen. Hierdoor zal hogere druk op onverwachte plaatsen in het systeem voorkomen worden en is het voor het openen te controleren dat de druk op het normale niveau is.
INES-inschaling: 0
De ANVS stelt de INES-inschaling vast. Deze gebeurtenis is ingeschaald als INES-niveau 0, dit betekent een kleine afwijking zonder gevolgen voor de bevolking en het milieu.
De ANVS heeft de afhandeling van een gebeurtenis, waarbij bij Urenco een cilinder met uraniumhexafluoride (UF6) overvuld is, beoordeeld. Uraniumhexafluoride is een chemische verbinding tussen uranium en fluor, die voor de verrijking van uranium in het proces van Urenco wordt gebruikt. Deze gebeurtenis is ingeschaald als INES- niveau 0. Dit betekent een kleine afwijking zonder gevolgen voor de bevolking en het milieu.
De melding
De ANVS heeft de melding ontvangen dat op 16 mei 2021 een cilinder in een vulstation met meer uraniumhexafluoride is gevuld dan volgens de procedure is toegestaan. In de procedure zit altijd een veiligheidsmarge opgenomen, waardoor een overvulling zoals deze geen gevolgen had voor de veiligheid.
Wat doet de ANVS?
De ANVS controleert elke melding. Na de melding heeft Urenco een analyse van de gebeurtenis uitgevoerd en maatregelen opgesteld en geïmplementeerd. De analyse is aan de ANVS gerapporteerd en door de ANVS beoordeeld op het voldoende leren van de gebeurtenis en het nemen van de juiste maatregelen om een vergelijkbare gebeurtenis in de toekomst te voorkomen.
Onderzoek Urenco
Uit het onderzoek van Urenco blijkt dat de oorzaak van de gebeurtenis een defect aan de gewichtsmeting van het vulstation was. Hierdoor gaf deze een foutieve meting. Dit is direct ontdekt. Er wordt altijd een tweede onafhankelijke gewichtsmeting gedaan voordat de cilinder verder gaat in het proces. Urenco heeft het defecte vulstation gerepareerd en het teveel gevulde materiaal overgeheveld naar een andere cilinder.
Het overvullen van een cilinder is een voorziene ongewone gebeurtenis. Het is niet te voorkomen dat een gewichtsmeting van een vulstation plots niet klopt, wanneer deze stuk is gegaan tussen twee periodieke controles in. Daarom zitten er in het proces altijd meerdere gewichtsmetingen ingebouwd. Ook worden cilinders die bij één van de metingen een afwijkende waarde aangeven direct tegengehouden. Deze cilinders gaan niet verder het proces in, maar worden eerst extra gecontroleerd en eventuele problemen worden hersteld.
INES-inschaling: 0
De ANVS stelt aan de hand van de informatie uit het rapport een INES-inschaling vast. Deze gebeurtenis is ingeschaald als INES-niveau 0, dit betekent een kleine afwijking zonder gevolgen voor de bevolking en het milieu.
Op 21 juli 2020 meldt URENCO aan de ANVS dat op 17 juli 2020 vloeistof met uranium met een verrijkingsgraad net boven de toegestane waarde naar een tankwagen is verpompt.
URENCO geeft aan, dat dit is gebeurd doordat een chemisch gegeven over de concentratie en verrijking van het uranium in de vloeistof door een medewerker verkeerd was geregistreerd, en later tijdens de controle niet werd herkend.
URENCO heeft, nadat deze gebeurtenis was geconstateerd, meerdere analyses uitgevoerd om de verrijking van de verschillende vloeistof te controleren. De ANVS heeft de resultaten opgevraagd en gecontroleerd. Uit de chemische analyses blijkt duidelijk dat de nucleaire veiligheid niet in het geding is geweest. De procedurele controle op de foutieve registratie was door URENCO verkeerd uitgevoerd.
Om dit soort gebeurtenissen in de toekomst te voorkomen gaat URENCO de processen voor vrijgave, waarin de grens wordt bepaald of uranium naar de tankwagen kan of niet, onderzoeken en aanpassen.
De ANVS heeft deze gebeurtenis, op basis van de beschikbare informatie, ingeschaald als INES-niveau 0: een kleine afwijking zonder gevolgen voor de veiligheid van medewerkers, bevolking en milieu.
Op 20 november 2018 meldt Urenco aan de ANVS dat die dag een hoeveelheid afvalwater niet is gecontroleerd op de samenstelling van de daarin aanwezige uraniumresten voordat deze naar een transporttank werd overgepompt. Hiermee is sprake van een overschrijding van de veiligheidstechnische specificaties van het bedrijf; een gebeurtenis die bij de ANVS gemeld moet worden.
De gebeurtenis vond plaats bij een reinigingsinstallatie voor onderdelen uit de uraniumverrijkingsfabriek. Daarin worden onderdelen in opeenvolgende vloeistofbaden gereinigd. Het spoelwater in deze vloeistofbaden kan kleine hoeveelheden uraniumresten bevatten. Periodiek en voor geplande onderhoudswerkzaamheden wordt het spoelwater uit één van de vloeistofbaden overgepompt naar een transporttank en vervolgens afgevoerd naar de radioactief afvalwaterverwerking. Voorafgaand aan het overpompen in een transporttank moet de hoeveelheid en samenstelling van de uraniumresten in het afvalwater worden gemeten.
URENCO geeft aan dat per abuis voorafgaand aan het overpompen een handmatige afsluiter in een leiding tussen twee gekoppelde vloeistofbaden is geopend, waardoor onbedoeld ook de inhoud van het naastgelegen vloeistofbad is overgepompt naar de transporttank. De inhoud van dit naastgelegen vloeistofbad was niet vooraf gecontroleerd op de hoeveelheid en samenstelling van de aanwezige uraniumresten. Dergelijke controles zijn een vereiste in elke stap in het proces om te allen tijde te kunnen garanderen dat deze waarden beneden de grenswaarden blijven. De controles zijn zo ingericht dat het wegvallen van één meetmoment in de keten niet kan leiden tot een veiligheidsprobleem. URENCO geeft aan dat uit de resultaten van periodieke controles en achteraf uitgevoerde metingen aan het overgepompte water blijkt dat zowel de hoeveelheid uranium als de samenstelling ruimschoots binnen de veilige grenswaarden zijn gebleven.
URENCO voert onderzoek uit naar de onderliggende oorzaken van deze gebeurtenis en zal maatregelen voorstellen om herhaling te voorkomen. De ANVS houdt toezicht op dit onderzoek en beoordeelt de resultaten en voorgestelde maatregelen.
De ANVS heeft deze gebeurtenis, op basis van de tot nu toe beschikbare informatie, voorlopig ingeschaald als INES-niveau 0: een kleine afwijking zonder veiligheidsconsequenties. Een definitieve inschaling vindt plaats na beoordeling van de resultaten van het onderzoek.
Update 03-06-2019
URENCO heeft naar aanleiding van deze gebeurtenis een onderzoek uitgevoerd, dat door de ANVS beoordeeld is. Ook zijn er een aantal aanvullende inspecties uitgevoerd. De ANVS concludeert op basis hiervan dat er sprake is van eenmalig menselijk falen. Het systeem is erop ingericht dat dit geen nadelige gevolgen voor de veiligheid kan hebben. De ANVS schaalt de gebeurtenis dan ook definitief in op INES-0: een kleine afwijking zonder veiligheidsconsequenties.
Op 19-12-2017 meldt Urenco dat op 16-12-2017 tijdens een controlemeting is vastgesteld dat een cilinder met uraniumhexafluoride (UF6) met meer UF6 was gevuld dan is toegestaan. De controlemeting waarbij dit is vastgesteld wordt standaard uitgevoerd. Urenco geeft aan dat het nog onduidelijk is wat de oorzaak van het verschil is tussen de meting die tijdens het vullen wordt uitgevoerd en de controlemeting. Urenco voert hier onderzoek naar uit. Het teveel aan UF6 is onder gecontroleerde omstandigheden uit de cilinder verwijderd en overgeheveld naar een andere cilinder.
De ANVS houdt toezicht op het onderzoek en beoordeelt het resultaat en de voorgestelde maatregelen. In de beoordeling van dit onderzoek zal de ANVS de oorzaken van een eerdere overvulling van een container in 2015 en de toen genomen maatregelen meenemen.
De ANVS heeft deze gebeurtenis, op basis van de tot nu toe beschikbare informatie voorlopig ingeschaald als INES-niveau 0, een kleine afwijking. Een definitieve inschaling zal plaatsvinden na beoordeling van de resultaten van het nader onderzoek.
Update 14 september 2018
De ANVS heeft de resultaten van het onderzoek van Urenco en de voorgestelde maatregelen beoordeeld.
Urenco heeft in het onderzoek vastgesteld dat de oorzaak van het overvullen het verkeerd plaatsen van een cilinder in combinatie met een verkeerde ijking van de cilinder was. Uit het onderzoek van Urenco zijn maatregelen, waaronder het verduidelijken van de procedure voor het ijken, naar voren gekomen die Urenco gaat nemen om deze gebeurtenis in de toekomst te voorkomen. Daarnaast is gebleken dat de oorzaak van deze gebeurtenis een andere is dan bij het overvullen van een container in 2015.
Op basis van de door Urenco geleverde informatie heeft de ANVS deze gebeurtenis definitief ingeschaald op INES-niveau 0: een kleine afwijking zonder veiligheidsconsequenties.
Op 13 november 2017 meldt URENCO dat op 3 augustus 2016 een brand is ontstaan in de filterdrooginstallatie van het Recycling Centrum. In de filterdrooginstallatie worden natte filters gedroogd, zodat deze als radioactief afval afgevoerd kunnen worden. Met hulp van de externe brandweer was de brand snel onder controle. Direct na de brand zijn controles op het vrijkomen van radioactieve stoffen uitgevoerd. Hierbij zijn geen verontreinigingen met radioactieve stoffen vastgesteld.
URENCO heeft een onderzoek uitgevoerd om de oorzaak van de brand vast te stellen. Hieruit bleek dat het ontwerp van de installatie niet goed afgestemd was op het daadwerkelijke gebruik en de daarvoor vooraf gestelde eisen. Hierdoor was een risico voor de brandveiligheid ontstaan. De installatie is buiten gebruik gesteld en ontmanteld. URENCO heeft maatregelen genomen om in de toekomst meer aandacht te besteden aan de controle of het ontwerp van onderdelen van de installatie voldoet aan de gestelde eisen.
Deze gebeurtenis is laat aan de ANVS gemeld omdat URENCO en ANVS in eerste instantie de meldplicht van deze gebeurtenis niet hebben onderkend. De reden hiervoor is dat deze meldplicht gebaseerd is op de door de brand veroorzaakte kosten en niet op basis van veiligheidsoverwegingen. Tijdens de jaarlijkse ANVS inspectie van de interne storingsmeldingen is de meldplicht alsnog onderkend. Daarop heeft URENCO de gebeurtenis alsnog formeel aan ANVS gemeld.
De ANVS heeft de door URENCO voorgestelde maatregelen als voldoende beoordeeld en houdt toezicht op de implementatie daarvan.
De ANVS heeft deze gebeurtenis op basis van de door URENCO beschikbaar gestelde informatie ingeschaald als INES-niveau 0, een kleine afwijking.
Op 27 augustus 2015 meldt URENCO dat die ochtend een incident heeft plaatsgevonden in de verrijkingsfabriek in Almelo. In de fabriek wordt natuurlijk uranium bewerkt (‘verrijkt’) zodat het kan dienen als splijtstof in kerncentrales. Het verrijkt uranium is in geringe mate radioactief.
Het incident vond plaats in een filterinstallatie in een ruimte waar het verrijkte uranium wordt verzameld. Op dat moment waren geen personen in die ruimte aanwezig. Uit voorzorg zijn na het incident enkele ruimten ontruimd en is de productie in de hal waar het incident plaatsvond gestopt. Daarnaast is de productie stilgelegd in de aangrenzende hal omdat deze in open verbinding staat met de hal waar het incident plaats vond. Als gevolg van het incident is uraniumhoudend materiaal uit de filterinstallatie in de productiehal en enkele aangrenzende ruimten terechtgekomen. In het ventilatiesysteem naar het dak van de productiehal werd een verhoogde aanwezigheid van licht radioactief materiaal vastgesteld. Ook op het dak van de hal is uranium in zeer geringe hoeveelheden aangetroffen. Op grond van metingen sluit URENCO uit dat uranium in de omgeving is verspreid.
URENCO werkt aan het schoonmaken van de bedrijfsruimten en voert een onderzoek uit naar de oorzaak van het incident. Naar aanleiding van het incident heeft URENCO maatregelen getroffen zodat de productie in de overige productiehallen kon worden voortgezet.
De ANVS heeft zich ter plaatse op de hoogte gesteld van de stand van zaken. Het RIVM doet op verzoek van de ANVS onderzoek om de door URENCO tijdens het incident uitgevoerde metingen op juistheid te controleren. Het onderzoek naar de aanleiding loopt. De ANVS houdt toezicht op het onderzoek en het plan om de productie in de betreffende hallen te zijner tijd te hervatten. Pas na afronding van het onderzoek en na toestemming van de ANVS wordt de productie in deze hallen weer opgestart. De verwachting is dat dit enkele weken gaat duren.
Update 17 december 2015
Inmiddels heeft URECNO het onderzoek naar de technische oorzaak van het incident afgerond. URENCO heeft inmiddels alle vergelijkbare filters vervangen door een ander type dat niet gevoelig is voor het opgetreden fenomeen. De aangrenzende hal is schoongemaakt en na een beoordeling van de onderbouwing van het onderzoek naar de technische oorzaak en een inspectie naar de radiologische vrijgave van de betreffende hal en het in bedrijfstelling programma heeft de ANVS op 23 oktober 2015 een verklaring van geen bezwaar afgegeven voor de hervatting van de productie in deze hal. Voorwaarde daarbij is dat URENCO een aanvullend onderzoek uitvoert naar mogelijke achterliggende oorzaken van het incident en de kwalificatie van het nieuwe type filter nog eens kritisch beoordeelt met de naar aanleiding van het incident opgedane kennis. Het rapport van het onderzoek van RIVM van de door URENCO uitgevoerde metingen en het vaststellen of en hoeveel naar de buitenlucht kon worden geloosd zal volgens planning eind 2015 worden toegezonden aan ANVS.
De schoonmaakwerkzaamheden in de hal waarin het incident is opgetreden duren voort. De ANVS houdt middels inspecties toezicht op de stralingsbescherming van de werknemers. Voor de productie hervat zal worden zal ook voor deze hal eerst een verklaring van geen bezwaar door de ANVS afgegeven moeten worden.
Op basis van de huidige schattingen van de consequenties heeft de ANVS de gebeurtenis voorlopig ingeschaald als INES-niveau 1. Dit betekent dat er hier sprake is van een afwijking, omdat de radiologische gevolgen van het vrijkomen van een beperkte hoeveelheid uranium in de hal en op het dak weliswaar zeer beperkt zijn, maar er wel een veiligheidsbarrière doorbroken is.
Update 12 februari 2016
Het rapport van het onderzoek van het RIVM over de door URENCO uitgevoerde metingen naar de hoeveelheid vrijgekomen uranium is gereed. Het RIVM heeft de resultaten van dit onderzoek aan de ANVS gerapporteerd. De ANVS is het eens met de bevindingen van het RIVM en ziet hierin de juistheid van de eerder genomen stappen bevestigd. De bevindingen en conclusies van het RIVM worden volledig door de ANVS overgenomen. Het rapport is gepubliceerd op de website van het RIVM. De publiekssamenvatting luidt als volgt:
‘Onderzoek naar emissies bij URENCO na incident met koolfilter op 27 augustus 2015'
Op 27 augustus 2015 heeft ‘s nachts bij de uraniumverrijkingsfabriek URENCO een incident plaatsgevonden met een koolfilter. Daardoor is via de dakventilatie uranium in de buitenlucht vrijgekomen. Het is niet aannemelijk dat de besmetting buiten het URENCO-terrein is gekomen. Hierdoor is er geen gevaar voor de gezondheid van omwonenden ontstaan.
URENCO heeft in de daaropvolgende uren metingen uitgevoerd op het dak en in het ventilatiesysteem van de fabriek. Het RIVM heeft deze metingen geverifieerd en zelf aanvullende metingen verricht. De resultaten daarvan komen redelijk tot goed overeen. Zowel het RIVM als URENCO heeft vervolgens de uitstoot geschat, en ook deze bevindingen stemmen met elkaar overeen.
De schattingen lopen uiteen van minimaal 0,4 tot maximaal 40 gram uranium, met 6 gram als meest waarschijnlijke waarde. Er zijn daarom meerdere scenario’s onderzocht. Als in de worst-case-situatie daadwerkelijk de maximale schatting van 40 gram zou zijn vrijgekomen, dan zou dat 1,5 procent van de vergunde jaarlimiet betekenen. In werkelijkheid zal het minder zijn geweest.
De zuidwestenwind tijdens het incident heeft de lozing precies in de lengterichting van het dak vervoerd. Door het incident met het koolfilter kan de uraniumactiviteit aan fijne kooldeeltjes zijn gebonden, of zich als een soort nevel hebben verspreid. In beide gevallen is de radioactiviteit stofgebonden en zal die snel neerslaan, in dit geval op het dak. Ongeveer 10 meter vanaf de ventilatiepijp is geen enkele radioactiviteit meer aangetroffen op het dak. Zeer waarschijnlijk zijn de kooldeeltjes niet verder gekomen dan deze tien meter.’
Op basis van de bevindingen van het RIVM heeft de ANVS de gebeurtenis definitief ingeschaald als INES-niveau 1, een afwijking.
URECNO heeft inmiddels de kwalificatie van het nieuwe type filter herzien met de naar aanleiding van het incident opgedane kennis. Het door de ANVS gevraagde aanvullende onderzoek naar mogelijke achterliggende oorzaken van het incident loopt nog.
Update 25 maart 2016
De hal waar de storing van 27 augustus 2015 plaats vond is schoongemaakt. Alle betrokken gebouwen en installaties zijn zodanig gereinigd dat geen (afwrijfbare) besmetting meer aangetroffen is. Alle aanwezige apparatuur is gereed gemaakt voor productie. Onafhankelijk hiervan zijn grondige controles op de veiligheid van de systemen uitgevoerd. Met een inspectie op 23 maart 2016 op de voorbereiding van de opstart van de productie heeft de ANVS vastgesteld dat er geen beletselen meer zijn voor de opstart. URENCO heeft de productie hervat op 25 maart 2016.
Op 19 maart 2015 meldt URENCO dat tijdens weging van een cilinder met uraniumhexafluoride (UF6) is vastgesteld dat de cilinder met meer UF6 was gevuld dan is toegestaan. De betreffende cilinder is overvuld geraakt als gevolg van een afwijking in de gewichtsmeting van de vulinstallatie. Dit is ontdekt tijdens de controleweging die na het vullen standaard wordt uitgevoerd. Dergelijke voorvallen moeten binnen 30 dagen aan de ANVS worden gemeld. Het voorval speelde zich af op 27 februari 2015, zodat URENCO tijdig heeft gemeld.
URENCO heeft, na het ontdekken van de overvulling, het teveel aan UF6 onder gecontroleerde omstandigheden overgeheveld naar een andere cilinder en een onderzoek uitgevoerd naar de achterliggende oorzaak van deze gebeurtenis. Naar aanleiding hiervan heeft URENCO de ijkprocedure van de gewichtsmeting aangepast. De ANVS heeft deze gebeurtenis ingeschaald als INES-niveau 0: niet veiligheidsrelevant, omdat het systeem van ‘dubbele meting’ er voor zorgt dat een cilinder het gebouw niet in overvulde toestand kan verlaten.
Op 22 september 2014 meldt URENCO dat op 23 augustus 2014 de stand-by luchtreinigingsinstallatie van het Central Services Building niet automatisch in bedrijf kwam nadat de reguliere luchtreinigingsinstallatie uitviel. In het Central Services Building worden verschillende werkzaamheden uitgevoerd, zoals afvalwaterbehandeling, cilinderreiniging en de analyse van monsters. Mocht hierbij radioactief materiaal in de ruimte vrijkomen, dan wordt de lucht door de luchtreinigingsinstallatie van deze stoffen gezuiverd, zodat een emissie naar andere ruimtes of de buitenlucht wordt voorkomen. Gezien het belang van de luchtreinigingsinstallatie is een reservesysteem aanwezig dat de reinigingsfunctie moet overnemen mocht het reguliere luchtreinigingssysteem uitvallen. Onderzoek heeft uitgewezen dat een onvolkomenheid in een eerder uitgevoerde wijziging de oorzaak was van het falen van het reservesysteem. Naast een correctie van het betreffende systeem heeft URENCO ook alle soortgelijke systemen nagelopen op de mogelijke aanwezigheid van dit probleem. De ANVS heeft deze gebeurtenis ingeschaald op INES-niveau 0: geen veiligheidsbelang.
URENCO dampt bepaalde stromen afvalwater die uit haar fabriek afkomstig zijn in om de in dat water aanwezige radioactieve stoffen geconcentreerd te kunnen afvoeren naar de COVRA. URENCO meldt op 19 december 2013 dat uit onderzoek is gebleken dat op 19 november 2013 een lek is ontstaan in een stoomspiraal die voor het indampen wordt gebruikt. Door die lekkage zijn geringe hoeveelheden radioactiviteit onbedoeld in de stoominstallatie terecht gekomen. Het ‘ketelwater’ uit die stoominstallatie wordt periodiek geloosd op het gemeenteriool, waarvan het water in een rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt gezuiverd voordat het in het oppervlaktewater terechtkomt. De stoominstallatie is na het ontdekken van het defect buiten gebruik gesteld, schoongemaakt en gerepareerd. Onderzoek door URENCO wees uit dat het bedrijfsriool als gevolg van deze interne lekkage niet besmet is geraakt. URENCO zal dergelijk ‘ketelwater’ in de toekomst vóór lozing controleren op eventueel aanwezige radioactieve stoffen. De Kernfysische Dienst (KFD) heeft de gebeurtenis ingeschaald als INES-niveau 0.
URENCO heeft gemeld dat er op 27 juli 2013 in een werkruimte een lekkage van afvalwater heeft plaatsgevonden doordat een afvalwatertank met handenwaswater is overstroomd. Het afvalwater kwam op de vloer van een werkruimte terecht. De afvoerpomp van de tank was uitgevallen terwijl er nog aanvoer van condenswater plaatsvond afkomstig van een ventilatiesysteem. URENCO heeft de lekkage opgeruimd, de pomp gerepareerd en de aanvoer van het condenswater van het ventilatiesysteem afgekoppeld. Dit condenswater is namelijk niet radioactief besmet en kan via het bedrijfsriool afgevoerd worden. Bij controle van het betreffende werkgebied zijn geen radioactieve besmettingen vastgesteld. De Kernfysische Dienst (KFD) heeft de gebeurtenis ingeschaald als INES-niveau 0.
Op 14 februari 2013 meldt URENCO dat er op 22 januari 2013 in een werkruimte afvalwater is gelekt. Het afvalwater is afkomstig uit een tank waarin handenwaswater wordt opgevangen. Dit water kan mogelijk besmet zijn met uranium. Omdat de lekkage niet onmiddellijk is opgemerkt, is in totaal is zo’n 700 liter water in de ruimte gestroomd waarbij een geringe hoeveelheid water onder een deur naar een belendende inpandige ruimte is gelekt. Het gelekte water is onderzocht op de mogelijke aanwezigheid van uranium. Dat blijkt niet het geval te zijn geweest. Er is bij deze storing dus geen radioactiviteit vrijgekomen. URENCO heeft het leidingwerk gerepareerd en de werkprocedures zodanig aangepast dat de kans op nieuwe lekkages in deze installatie wordt geminimaliseerd. De Kernfysische Dienst (KFD) heeft deze gebeurtenis ingeschaald als INES-niveau 0.